Σβερντλόφσκ

(Γεκατέρινμπουργκ). Πόλη (1 367 000 κάτ) στη Ρωσική Δημοκρατία, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (194800 τ. χλμ.), που εκτείνεται κυρίως στα Α του αυχένα των Ουραλίων στις λεκάνες απορροής των ποταμών Τάβντα και Τόμπολ, παραποτάμων του Ομπ. Η πόλη βρίσκεται επί του ποταμού Ισέτ (στο σημείο αυτό έχει κατασκευαστεί φράγμα), στην ανατολική πλευρά των Κεντρικών Ουραλίων, στον Υπερσιβηρικό και στη συμβολή άλλων σιδηροδρομικών γραμμών. Ιδρύθηκε το 1722 ως ρωσικό οχυρό με το όνομα Γεκατέρινμπουργκ (ή Αικατερίνμπουργκ), προς τιμήν της αυτοκράτειρας Αικατερίνης A’. Λίγα όμως χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκαν εκεί τα χαλυβουργικά συγκροτήματα που έδωσαν στην αρχή βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης, που, αργή στην αρχή, υπήρξε ιλιγγιώδης κατά τα μέσα του αιώνα μας, όταν στις χαλυβουργικές και μεταλλουργικές βιομηχανίες προστέθηκαν κι εκείνες των μηχανημάτων, των χημικών προϊόντων, των ειδών διατροφής καν της ηλεκτρομηχανουργίας. Η Σ., που πήρε το σημερινό της όνομα το 1924 προς τιμήν ενός ήρωα της Οκτωβριανής Επανάστασης, Σβέρντρουπ, Όττο Νιούμαν υπήρξε κατά το παρελθόν, και είναι και σήμερα, σημαντικό εμπορικό κέντρο στο κατώφλι της Σιβηρίας, προπάντων μετά το άνοιγμα του Υπερσιβηρικού, το 1895. Η Σ. είναι ένα από τα κυριότερα πνευματικά κέντρα των Ουραλίων: είναι έδρα πανεπιστήμιου, ωδείου, ενός κλάδου της Ακαδημίας Επιστημών της πρώην ΕΣΣΔ., διάφορων μουσείων, θεάτρων και ανώτερων σχολών ιατρικής, μεταλλειολογίας, παιδαγωγικής, νομικής και σχολής εικαστικών τεχνών. Μια σειρά γεννητριών στο μεγάλο ηλεκτρικό εργοστάσιο του Σβερντλόφσκ, κοντά στον ποταμό Ισέτ. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Ρωσία για την πληρέστερη ενεργειακή εκμετάλλευση του υδάτινου δυναμικού της χώρας.